นิเวศวิทยาและการกระจายพันธุ์

ต้นกำเนิดที่เชื่อกันว่ามะตูมคือประเทศอินเดีย สายพันธุ์นี้ไปถึงประเทศใกล้เคียงในยุคก่อนประวัติศาสตร์และเมื่อเร็วๆ นี้ไปยังดินแดนห่างไกลอื่นๆ โดยอาศัยการเคลื่อนไหวของมนุษย์ ต้นมะตูมเจริญเติบโตได้ดีในป่าเต็งรังและดินแห้งผลัดใบผสมและแห้งของอินเดีย ศรีลังกา ไทย ปากีสถาน บังคลาเทศ เมียนมาร์ เวียดนาม ฟิลิปปินส์ กัมพูชา มาเลเซีย ชวา อียิปต์ ซูรินาม ตรินิแดด และฟลอริดา มะตูมเกิดขึ้นในอินเดียตั้งแต่ 800 ปีก่อนคริสต์ศักราช เป็นพืชตามรายงานทางประวัติศาสตร์ มะตูมเป็นพันธุ์กึ่งเขตร้อนแม้ว่าจะสามารถเจริญเติบโตได้ดีในสภาพแวดล้อมเขตร้อนก็ตาม มะตูม สามารถเจริญเติบโตได้ดีในระดับความสูงถึง 1,200 เมตร และทนทานต่อการเจริญเติบโตที่อุณหภูมิ 50°C และ -7°C ในช่วงฤดูแล้งที่ยืดเยื้อการติดผลอาจหยุดลง แต่พืชสามารถอยู่รอดได้โดยมีความชื้นในดินตื้น โดยทั่วไปต้นมะตูมต้องการดินที่มีการระบายน้ำได้ดี แต่การศึกษาและรายงานของผู้ปลูกจำนวนมากแนะนำว่าต้นมะตูมสามารถเจริญเติบโตได้ดีพอๆ กันในดินที่เป็นด่าง ดินหิน และดินตื้น มะตูมเจริญเติบโตได้ดีและให้ผลอุดมสมบูรณ์ในดิน “หินปูนอูลิติก” ทางตอนใต้ของรัฐฟลอริดา ในอินเดียและศรีลังกา มะตูมมีชื่อเสียงในฐานะผลไม้ชนิดหนึ่ง ซึ่งสามารถเจริญเติบโตได้ในดินที่แข็งมาก ซึ่งต้นไม้และพืชผลอื่นๆ ไม่สามารถเติบโตได้